کد مطلب:102457 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:279
امیرالمومنین امام عی (ع) در بازگشت از جنگ صفین، حاصل تجربیات خود را، از طبیعت، تاریخ، اجتماع و فطرت، به عنوان منشور تربیت، خطاب به فرزند عزیز و ارجمندش، حسن، سبط رسول خدا، می نویسد. امام حسن (ع) در آن روزگار جوانی كامل و رشید بود و سالها از تربیت والای رسول خدا (ص)، علی مرتضی ع و فاطمه ی زهرا (س) برخوردار شده بود، پابه پای حوادث و پیشامدهای سخت و مهم، به مراحل رشد گام نهاده بود. لیكن در این منشور تربیت، واسطه ای است شایسته، برای رسانیدن پیام تاریخ به بشریت، در همه ی عصرها و تمام نسلها، به ویژه به نوجوانان و جوانان. امیرالمومنین (ع) در ضمن آن وصیتنامه[1] چنین می گوید، [صفحه 296] «ای بنی، انی لما رایتنی قد بلغت سنا و رایتنی ازداد وهنا، باردت بوصیتی الیك و اوردت خصالا مها قبل ان یعجل بی اجلی دون ان افضلی الیك بما فی نفسی، او ان انقص فی رایی كما نقصت فی جسمی، او یسبقنی الیك بعض غلبات الهوی وفتن الدنیا، فتكون كالصعب النفور.» فرزند عزیزم، همین كه دیدم به سالمندی رسیده ام و در سستی فزونی گرفته ام، بدین سفارشم به تو پیشدستی كردم و خصلتهایی از آن را در این جا آوردم، پیش از آن كه سر رسید زندگی نسبت به من شتاب ورزد و نگذارد آنچه را در درون دارم به تو برسانم، یاد در اندیشه ام چنان كاستی و كمبودی دست دهد كه در جسم خود احساس كرده ام، یا پاره ای از چیرگی های هوی و خواست و آشوبهای دنیا با نفوذ در [صفحه 297] تو از سفارشهای من پیشی جوید و در نتیجه همچون شتر دشوارپذیر رمنده ای گردی. «و انما قلب الحدث كالارض الخالیه ما القی فیها من شی ء قبلته، فبادرتك بالادب قبل ان یقسو قلبك و یشتغل لبك، لتستقبل بجد رایك من الامر ما قد كفاك اهل التجارب بغیته و تجربته، فتكون قد كفیت موونه الطلب و عوفیت من علاج التجربه، فاتاك من ذلك ما قد كنا ناتیه و استبان لك ما ربما اظلم علینا منه.» [صفحه 298] بی گمان دل نوجوان مانند زمین تهی است كه هرچه در آن افكنده شد می پذیرد. لذا پیش از آن كه دلت سخت شود و مغز و خردت به چیزهای دیگری سرگرم و گرفتار شود، به پرورش و ادب آموختن ات پیشدستی كردم، تا با اندیشه ی جدی و استوار خود به پیشواز موضوعی بروی كه كارآزمودگان بار سنگین دنبال كردن و آزمودن آن را از دوش تو برداشته اند و از تلاش برای دنبال كردن آنها بی نیازی شده ای و از درمان با تجربه بهبود یافته ای، در نتیجه همان بهره ای را به دست آورده ای كه ما فراچنگ آورده ایم و چه بسا نتایجی از آن تجربیات و آزموده ها برای تو آشكارا رخ نماید كه بر ما تیره گردیده بود.
تربیت به معنی رشد و افزونی و كمال، هدف همه ی مكتبهای تربیتی است. این هدف، با شیوه ی ویژه ی هر مكتب، سزاوار است كه در نخستین روزهای آمادگی انسان، انجام پذیرد.
صفحه 296، 297، 298.